INLEIDING

Uitgebluste 19e eeuwse ideologieën
De oude 19e eeuwse ideologieën bieden geen oplossingen voor de problemen waar we in de 21e eeuw voor staan: coronacrisis, biodiversiteitscrisis, stikstofcrisis, schuldencrisis, wooncrisis, zorgcrisis, onderwijscrisis, migratiecrisis, plasticcrisis – het is crisis alom, de oude grote partijen zijn (bijna allemaal) geïmplodeerd en we zien de opkomst van veel one-issuepartijen zonder visie. De Partij van de Zuinigheid (PvdZ) wil de daarmee samenhangende moedeloosheid en uitzichtloosheid doorbreken met een nieuwe visie die losstaat van de oude ideologieën en de daarmee samenhangende links-rechts verdeling.

We prijzen ons gelukkig om onze ideeën voor het eerst bij de lokale verkiezingen in maart 2022 naar lokaal niveau te vertalen en aan de bevolking van Groningen voor te leggen. Ons ideaal is om los van de poppetjes altijd herkenbaar te zijn als zuinig met de natuur, met onze cultuur en op de factuur.

Zuinig met de natuur, onze cultuur en op de factuur
Zuinig met de natuur omdat alles daar begint en ons leven er onlosmakelijk mee verbonden is. Je kunt haar zien als de grootste gift die we als mensheid hebben meegekregen. Alle reden dus om superzuinig te zijn op de vaak spectaculair mooie levensvormen en op schone lucht, schoon water en schone aarde die de basisvoorwaarden zijn voor het leven en onze gezondheid.

Daarnaast hebben we van onze voorouders een systeem meegekregen van waarden en normen met bijbehorende instituties als de democratische rechtsstaat, gelijkheid voor de wet en met vrije burgers, naast prachtige kunst, dorpen en steden die het leven zoveel mooier maken en waar we zuinig mee moeten omspringen (des te meer omdat we al druk genoeg zijn met de transitie die we moeten doormaken om onze relatie met de natuur te verbeteren).

Ten slotte zullen we ook zuinig moeten omspringen met de financiën. Politiek gaat over verdeling van schaarse middelen, waarbij keuzes onvermijdelijk zijn. Niet alles kan en zeker niet tegelijkertijd. Toekomstige generaties dienen met zo min mogelijk schulden te worden opgezadeld, want nieuwe problemen als nu met het coronavirus liggen altijd op de loer en het zou onverantwoord zijn om nieuwe generaties niet alleen op te zadelen met allerlei crisissen, maar ook nog eens met gigantische financiële schulden. Uitgaande van het idee dat het verschil tussen geld en energie minimaal is, is er ook vanuit zorgen over verandering van het klimaat alles voor te zeggen dat politici zuinig omspringen met het geld dat door de belastingbetalers is opgebracht.

Op deze uitgangspunten kunnen we altijd worden aangesproken. We hebben ze voor de gemeenteraadsverkiezingen vertaald in ons verkiezingsprogramma ‘Zuinig op Groningen’. Omdat de omstandigheden voortdurend wisselen, en ook om het leesbaar te houden, beperken we ons in het algemeen tot hoofdlijnen – af en toe verhelderd met een actueel punt.

NATUUR

Groen
In de stad Groningen, met het daar bijna aan vastgegroeide Haren, koestert de PvdZ het groen en meer speciaal de bomen die zoveel betekenen voor ons welzijn, schone lucht, biodiversiteit, klimaatadaptatie en verkoeling. Het zou een hele verbetering zijn als daar gelijk bij het begin van de planning voor allerlei projecten rekening mee zou worden gehouden en niet zoals nu pas veel later in het traject. Een mentaliteitsverandering bij de Dienst RO/EZ, directie Bouwen en Wonen, zou hier ook zeer behulpzaam bij kunnen zijn.

Dierenwelzijn
Veel mensen hebben huisdieren die ze goed verzorgen en soms zelfs als lid van het gezin zien. Wat er met de dieren in de veeteelt en met proefdieren gebeurt, weten ze vaak niet en willen ze vaak liever ook niet weten. De PvdZ wil zich ervoor inzetten om hun lot te verbeteren en pleit er om te beginnen voor dat de gemeente in haar eigen bedrijfsvoering geen vlees meer van levend gekookte varkens serveert. Vuurwerk dient ook uit het oogpunt van dierenwelzijn verboden te worden.

Energie
Onze energievoorziening zal anders moeten worden. Bij alle aanpassingen die moeten plaatsvinden in een klein en dichtbevolkt gebied als Nederland, een soort stadstaat met gelukkig nog heel wat natuur, is het zoeken naar de beste balans. Voor de PvdZ zijn windturbines niet de eerste keus. Niet alleen schaden ze de gezondheid en verpesten ze het landschap, ze zijn ook nog eens funest voor de biodiversiteit door de grote aantallen insecten, vleermuizen en vogels (tot aan de zeearend aan toe!) die ze uit de lucht tikken. De provincie Groningen heeft al genoeg geleden onder energiewinning en zal haar steentje bij moeten dragen met energiebesparing, gebruik van restwarmte, zonne-energie, waterstof en de kleinere EAZ-windmolens van zo’n 15 meter hoog.

Luchtkwaliteit en verkeer
Bomen zijn geen brandstof, niet in biomassacentrales en thuis in een houtkachel alleen maar als de uitstoot de gezondheid niet schaadt. Daarnaast zorgt het verkeer voor veel uitstoot, gelukkig steeds minder. Tweetakt-brommers en stinkdiesels zijn aantoonbaar slecht voor de gezondheid en horen zeker in een stedelijke omgeving niet op de openbare weg thuis. De PvdZ wil graag vervoersvormen stimuleren die voor zo weinig mogelijk overlast en gezondheidsschade zorgen, zoals lopen, fietsen en elektrisch vervoer. De gemeente zou het Schone Lucht Akkoord moeten ondertekenen om een voortdurende inzet op betere luchtkwaliteit zeker te stellen.

Afval
Hoe fijn het ook is dat steeds meer inwoners hun straten schoonhouden, wat meer inzet van de gemeente is hier op zijn plaats. Om nog meer zwerfvuil tegen te gaan is het belasten van het inleveren van grondstoffen (het zogenaamde diftar-systeem) geen goed idee. Het vaker beboeten van het dumpen van afval is daarentegen een uitstekend idee.

ONZE CULTUUR

Meer democratie en inspraak serieus nemen
Op lokaal niveau zijn de mogelijkheden beperkt om het door voorgaande generaties met vallen en opstaan opgebouwde systeem van waarden en normen – met bijbehorende instituties als de democratische rechtsstaat, gelijkheid voor de wet en vrije burgers – te versterken. Maar waar dat kan, moeten de kansen worden benut. We hebben over het algemeen goed opgeleide burgers die vaker dan eens in de vier jaar gehoord mogen worden. De PvdZ is dan ook voorstander van allerlei vormen van burgerraadpleging. Helaas zien we dat het huidige college van B&W daar ook de mond vol van heeft, maar als het erop aankomt telkens weer kiest voor een politiek van voldongen feiten. Of het nu gaat om Skaeve Huse (Deens voor ‘rare huizen’, woningen op ruime afstand van gewone huizen bedoeld voor personen die voor zware overlast in de omgeving zorgen), de hoogte van de Gerrit Krolbrug, de drafbaan in het Stadspark, de bomenkap in Selwerd of de plannen voor de Oosterhamrikzone – de inspraak blijkt steevast een farce. De betrokken inwoners werden net zomin gehoord als in een vorig collegeperiode de inwoners van Haren. Helaas wordt de bevolking bij de benoeming van de burgemeester ook niet gehoord. De PvdZ is voorstander van een rechtstreeks gekozen burgemeester.

Haren
De bevolking van Haren is eeuwenlang dusdanig goed in staat geweest om zichzelf te besturen dat het beschouwd werd als de groene parel van het Noorden waar het goed toeven was. Jarenlang is het verkozen in de top 3 van beste woongemeenten van het land. De inwoners hebben meermaals in ruime mate aangegeven als zelfstandige gemeente verder te willen en niet te willen worden opgeslokt door grote buur Groningen. Gevangen in de tunnelvisie van schaalvergroting (die maar al te vaak niet de voorgespiegelde efficiencywinst oplevert) en groei van het inwoneraantal hebben de Provincie, de gemeente Groningen en duurbetaalde adviseurs het voor elkaar gekregen om de gemeente Haren met Groningen en Ten Boer samen te voegen. Wat de PvdZ betreft gaan we alles in het werk stellen om de groene parel weer terug te geven aan de inwoners. Om te beginnen zou het wat ons betreft een goed idee zijn om daarover onder de inwoners van de voormalig gemeente een referendum te houden. Hoe dichter bij de bevolking, hoe sterker de democratie.

Huisvesting
De gestage groei van het inwoneraantal in Groningen mag wat de PvdZ betreft wel een tandje minder. De leefbaarheid van met name de stad Groningen staat al genoeg onder druk. Druk die we liever zien op het bestuur van de Rijksuniversiteit Groningen met zijn door winstbejag gedreven zucht naar steeds meer buitenlandse studenten, zonder zich verder te bekommeren om de druk op de woningmarkt. Geconcentreerde huisvesting van studenten op een campus zou die druk wat kunnen verminderen. Hoewel de PvdZ de vrije markteconomie superieur acht aan staatsplanning vraagt met name de totaal uit het lood geslagen woningmarkt om stevig overheidsingrijpen, waarbij gedacht moet worden aan maatregelen als een zelfbewoningsplicht om speculatie tegen te gaan. Het stimuleren van samenwonen en collectieve woonvormen kan ook een deel van de oplossing zijn.

Groningen – Hanzestad
Groningen heeft als oude Hanzestad binnen zijn diepenring nog een behoorlijk gaaf middeleeuws stratenpatroon en fraaie architectuur, ook al wordt dat geleidelijk aan steeds minder en heeft met name de Tweede Wereldoorlog een flink gat in het centrum geslagen. Dat de bevolking een sterke voorkeur heeft voor oude, monumentale binnensteden, blijkt niet alleen uit huizenprijzen, woonvoorkeuren en de bezoekcijfers van toeristen, maar bleek in 1991 eens te meer en overduidelijk toen meer dan 80% van de stadjers koos voor het historiserende Waagstraat-ontwerp. In 2007 bood de publieksenquête over het Forum enkel modernistische varianten. Wat de PvdZ betreft, was dat eens maar nooit weer en koesteren we het oude Hanze-hart van Groningen.

Racisme en discriminatie
De PvdZ hecht uiteraard sterk aan gelijkheid voor de wet, een van de grootste verworvenheden van de vrije westerse samenleving. Racisme en discriminatie zijn uit den boze. De PvdZ vraagt hierbij speciaal aandacht voor de Joden, de bevolkingsgroep die eeuwenlang en als geen ander heeft geleden onder achterstelling en vervolging, of die nou religieus of racistisch was gemotiveerd. Laten we zuinig zijn op de weinige Joden die dat hebben overleefd en in Nederland zijn gebleven of komen wonen. Helaas is het zo dat antisemitisme hand over hand toeneemt. Het is zelfs zo erg dat Joden voor hun eigen veiligheid wordt aangeraden om niet langer als Jood herkenbaar over straat te gaan. De PvdZ stelt een jaarlijkse ‘keppeltjesdag’ voor alle raadsleden voor waarmee ze – op vrijwillige basis – hun solidariteit kunnen betuigen met de Joodse minderheid en wellicht de vinger aan de pols kunnen houden om te bepalen hoe het met het antisemitisme in Groningen is gesteld.

Sport en cultuur
Sport en cultuur zijn uitermate belangrijk voor het welzijn. De PvdZ draagt beide een warm hart toe en zal zich inzetten om de infrastructuur (sportvelden, zwembaden, accommodaties, theaters en podia) in stand en betaalbaar te houden. Het zijn voorzieningen die zowel belangrijk zijn voor de gezondheid als voor ontmoeting en binding. De PvdZ kiest voor goed onderhoud van de infrastructuur in plaats van grote investeringen die ten koste gaan van breedtesport en kleinschaliger culturele voorzieningen.

FACTUUR

Belasting komende vier jaar niet omhoog
Jaar in, jaar uit geeft de gemeente Groningen minder uit dan begroot (een begroting van ongeveer één miljard euro). Partijen buitelen dan over elkaar heen om het college van B&W te vragen minder zuinig te begroten. De eerste keus van de PvdZ zou zijn om te kijken of de tarieven die inwoners en bedrijven moeten betalen niet omlaag kunnen. Wat de PvdZ betreft, is er de komende vier jaar geen ruimte voor stijging van de gemeentelijke tarieven en belastingen. Ook van het geld dat wel wordt uitgegeven, is het vaak maar de vraag hoe zinvol het is. Zo kun je bijvoorbeeld wel denken dat het duurzaam is om elke dertig of veertig jaar een nieuw sport- of cultuurcentrum als Kardinge of De Oosterpoort te bouwen, maar je zou ook meer kunnen investeren in onderhoud of nog beter gelijk een gebouw kunnen neerzetten dat minimaal honderd jaar meekan (uit de gemeentelijke nieuwsbrief West d.d. 23-04-2021: ‘Sportcentrum Kardinge viert in 2023 haar dertigste verjaardag. Het gebouw is bijna afgeschreven, dus moet worden aangepakt.’). Ander (klein) voorbeeld van hoe het zuiniger kan: het college van B&W kan natuurlijk prima zonder dienstauto.

Economie
Voor een gezonde economie is een gezond bedrijfsleven onontbeerlijk. De belangrijkste economische sector is het midden- en kleinbedrijf. Zoals de meeste partijen draagt de PvdZ deze sector een warm hart toe en we hopen ze met een rem op de gemeentelijke belastingen en tarieven ook echt iets te bieden te hebben. Maar we vragen ook wat van ze, namelijk dat ze zuinig omgaan met energie en grondstoffen en meewerken aan de noodzakelijke transitie naar een circulaire economie waarin met respect voor de natuur wordt gewerkt en de uitstoot van schadelijke chemicaliën naar de grond, het water en de lucht wordt geminimaliseerd.