Het NOS Journaal van donderdag 12-10 (20u00) opende uiteraard weer met de gebeurtenissen in Israël en Gaza. Rob Trip was deze keer aan de beurt om de teksten van de redactie voor te lezen. ‘Goeienavond. In Gaza tikt de klok door. Hoelang kunnen de ziekenhuizen daar nog doordraaien zonder stroom en zonder medicijnen? Israël wil pas weer water en elektriciteit naar Gaza laten gaan, als de gijzelaars worden vrijgelaten. Maar dat gaat vooralsnog natuurlijk helemaal niet gebeuren!’ ‘Dat gaat vooralsnog natuurlijk helemaal niet gebeuren’ – is dat een logische en neutrale tekst over wat misschien wel de meest humane en voor de hand liggende oplossing zou zijn voor zowel de circa 150 gijzelaars als de bevolking van Gaza? De correspondente van de NOS in Tel Aviv Nasrah Habiballah maakte in dezelfde uitzending duidelijk dat je hier ook heel anders naar kunt kijken. Rob Trip: “Israël zegt ‘Die blokkade die heffen we pas op als de gijzelaars worden vrijgelaten.’ Is er iets dat erop wijst dat dat zou gaan gebeuren?” Nasrah Habiballah: ‘Nee, op dit moment eigenlijk niet en dat zou je misschien wel verwachten als je hoort over de toenemende tekorten in de Gazastrook en daarmee ook de toenemende druk op de burgerbevolking, maar op dit moment lijkt eigenlijk niets erop te wijzen dat Hamas gehoor geeft aan het statement van die Israëlische minister en ja, niets wat erop wijst dat ze van plan zijn die gijzelaars vrij te laten.’
Helaas gebeurt het wel vaker dat de redactie van het NOS Journaal rond het Israëlisch-Palestijnse conflict met teksten komt die niet alleen de waarheid geweld aandoen, maar die zo uit de koker van de Palestijnen lijken te komen (of het nu gaat om Hamas of om de Palestijnse Autoriteit). Gezien de gevoeligheid van het onderwerp en het toenemende gevaar dat Joden in Nederland (en Europa) lopen is dat een zeer kwalijke zaak. Je moet er dan alles aan doen om te voorkomen dat je olie op het vuur gooit. In juni van dit jaar bleek dat de NOS het nieuwsmerk is dat het meeste vertrouwen geniet van het Nederlandse publiek.1) Van een nieuwsredactie met meer dan 400 medewerkers mag je ook wel wat verwachten.
De praktijk is dus vaak anders. Gelijk de eerste dag van de inval van de terroristen van Hamas afgelopen zaterdag (07-10) beloofde Simone Weimans in het NOS Journaal van 20u00: ‘We gaan het conflict uiteraard van beide kanten bekijken.’ ‘Uiteraard’! Op de dag dat honderden onschuldige burgers, waaronder baby’s, vrouwen en bejaarden, door maniakale islamitische terroristen worden afgeslacht en ontvoerd, moet je vooral – heel evenwichtig – niet het perspectief van de daders vergeten. Waar er twee vechten, hebben er immers twee schuld, nietwaar? De hoogopgeleide en ruim bemenste redactie legde Simone Weimans ook nog de volgende woorden in de mond: ‘Elke uitbarsting van geweld tussen de Palestijnen en Israël roept direct felle reacties op. Zoals deze van een vertegenwoordiger van de Joodse gemeenschap, hier in Nederland.’
Wat was die felle reactie dan van de vertegenwoordiger van de Joodse gemeenschap hier in Nederland, Naomi Mestrum van het CIDI (Centrum Informatie en Documentatie Israël)? ‘We zijn nu nog aan het afwachten wat er gebeurt, er komt constant nieuwe informatie binnen, maar onze harten en gedachten gaan natuurlijk uit naar de mensen in Israël enne de pijn die gezinnen nu meemaken, het verlies van mensen, de angst waarmee mensen leven. Wij hebben dan ook de regering opgeroepen om echt achter Israël te gaan staan hierin. Israël heeft het recht en de plicht om haar burgers te verdedigen tegen deze terreur.’ Een oproep aan de regering om achter Israël te gaan staan en de constatering dat Israël zijn burgers moet verdedigen, en dat alles met trillende stem. Hoe haalt de redactie van het NOS Journaal het in zijn hoofd om met zo’n tekst te komen? Een tekst die klinkt als ‘Ja, mensen het gaat er weer fel aan toe over en weer, niet alleen in Israël en de bezette gebieden, maar ook hier’. Voor het evenwicht brengende perspectief kwam directeur Gerard Jonkman van de Israël vijandig gezinde organisatie The Rights Forum aan het woord2). Die repte uiteraard weer van ‘bezetting’, zoals ook het NOS Journaal het al duizenden keren over ‘bezetting’ of ‘bezette gebieden’ heeft gehad. Maar je zult nooit uitgelegd krijgen, noch in de Journaals, noch in enig ander programma van de NOS, wie dan de legitieme soeverein was van wie Israël die gebieden in 1967 heeft ingepikt. 3)
Wat de NOS ook wel eens mag uitleggen, is hoe het kan dat het Israëlische leger nu bezig is om grote delen van Gaza in puin te schieten, terwijl het NOS Journaal van 21 mei 2021 (20u00) ons toch wist te melden dat Gaza ‘in puin ligt’.4) Als Gaza twee jaar geleden in puin lag, dan moet er een mirakel zijn gebeurd waardoor niet alleen al dat puin is geruimd, maar de stad ook nog eens van de grond af aan weer helemaal is opgebouwd.5)
Mede dankzij de eenzijdige berichtgeving in de media is het sentiment rond het Israëlisch-Palestijnse conflict inmiddels dusdanig veranderd van pro-Israël in pro-Palestina dat voorheen respectabele instituties als Amnesty International het vertoog van de Palestijnen overnemen en Israël als een apartheidsstaat karakteriseren. Een presentatrice van BNNVARA van de talkshow Op1 papegaaide dat na alsof het de normaalste zaak van de wereld is (6-1-2023). Wat voor de media ook de normaalste zaak van de wereld lijkt, is het serieus nemen van Palestijnse bronnen die steeds maar weer Israël onterecht belasteren en het Palestijnse straatje schoon willen vegen. Daar waar Israëlische bronnen doorgaans betrouwbaar zijn, kun je van Palestijnse kant na de slachtpartij van afgelopen zaterdag een verklaring als deze verwachten: ‘We have not killed any civilians’ aldus Hamas official Dr. Basem Naim tegen Sky News (9-10).
Zo kras maken we het hier in Nederland uiteraard niet, maar de vanzelfsprekendheid waarmee het Palestijnse vertoog wordt onderschreven en overgenomen is zorgwekkend en niet zonder gevaar. In het NOS-programma Nieuwsuur (10-10-2023) meldt verslaggever Zainab Hammoud vanuit Libanon: ‘Er wonen in Libanon honderdduizenden Palestijnen, al sinds 1948 sinds ze verdreven werden uit Palestina.’ Volgens Wikipedia vertrokken er in de periode 1947-1949 nog geen 100.000 Palestijnen vanuit Israël (dan wel het voorafgaande Mandaatgebied) naar Libanon6); of die vrijwillig zijn vertrokken dan wel zijn verdreven is niet bekend. De kans dat ze zo’n 75 jaar later allemaal nog in leven zijn, is nihil. Ander voorbeeld: NOS Radio 1 nam 17-10 zonder mitsen of maren het bericht van Hamas over dat Israël verantwoordelijk was voor het drama rond het ziekenhuis in Gaza waarbij naar verluidt honderden doden zijn gevallen. Al vrij snel werd duidelijk dat ook deze tragedie op het conto van Hamas zelf kan worden geschreven.
De jarenlange stroom negatieve berichten over Israël heeft ertoe geleid dat het als een evidente waarheid geldt dat Israël de Palestijnen onderdrukt, zelfs in Gaza waaruit het zich in 2005 heeft teruggetrokken. In de Avondshow van 9-10, twee dagen na de verschrikkelijke aanslagen, meende Arjen Lubach dat het gepast was om leuk te doen over de reacties erop. Netanyahu die blij zou zijn met Iran, dat ‘m tenminste niet belt, Uri Rosenthal (met familie in Israël) afzeiken omdat hij geen ‘ja, maar’ over de slachtpartij wenste te accepteren, dat werk. Het was voor Lubach zonneklaar dat Israël al heel lang de Palestijnen onderdrukt en dat had uiteraard iets te maken met de beestachtige aanvallen van Hamas. Terwijl als er iets zonneklaar is, dan is het wel dat de bevolking in Gaza al vele jaren niet door Israël, maar door zijn eigen corrupte Hamas-kliek wordt onderdrukt.7)
Een felle reactie die helemaal niet fel is, ‘natuurlijk’ laat Hamas geen gijzelaars vrij, ‘uiteraard’ gaan we ook het verhaal vanuit het standpunt van Hamas vertellen, een stad die twee jaar geleden zogenaamd al in puin lag, maar nu opnieuw in puin wordt geschoten, om het nog maar niet te hebben over het eeuwige gebruik van de termen ‘bezette gebieden’ zonder ooit maar uit te leggen wie dan de voorafgaande legitieme soeverein was – het wordt tijd dat de NOS en de publieke omroep in het algemeen eindelijk eens stoppen met het onterecht in een kwaad daglicht stellen van Israël en het eerlijke verhaal vertellen. Dat de eenzijdige berichtgeving waar we al jaren aan gewend zijn gewoon doorgaat na de afschuwelijke slachtpartijen van 7 oktober is veelzeggend en verontrustend.
Het eerlijke verhaal zou duidelijk maken dat er ook zeker gronden zijn om te spreken van ‘bevrijde gebieden’ in plaats van ‘bezette gebieden’; dat een groot deel van het Palestijnse vluchtelingenprobleem niet enkel is ontstaan doordat ze (of hun voorouders) in 1948 verjaagd zijn, maar vooral ook doordat ze vrijwillig zijn vertrokken, daartoe opgeroepen door hun Arabische bondgenoten die een vrij schootsveld nodig hadden om hun genocidale plannen te kunnen uitvoeren; dat het raar is dat de Palestijnen een overerfbare vluchtelingenstatus hebben; en dat, ten slotte, een groot deel van het Israëlisch-Palestijnse conflict wordt veroorzaakt door de onwil van Palestijnse kant om tegen het islamitische gebod in te gaan dat grond dat ooit in islamitische handen is geweest, nooit meer uit islamitische handen mag gaan. Zonder deze religie was er meer vrede geweest in het Midden-Oosten.
Ronald Kaatee, voorzitter
1) Vertrouwen in NOS onverminderd groot – Over NOS
2) Voor het evenwicht, zullen we maar zeggen, kwam een dag later (08-10-2023) voormalig diplomate Berber van der Woude van The Rights Forum (bestuurslid) in Op1 aan het woord: ‘Tot gisterochtend was al het geweld van de bezetting, van de Israëlische bezetting was vooral gericht tegen burgers (…) Je hoeft geen begrip te hebben voor de daad van Hamas, moet je moet het ábsoluut begrijpen. En ik vind het ook buitengewoon onverstandig dat Nederland zo ongelooflijk snel pal achter Israël is gaan staan (…) Er zijn twee miljoen mensen gegijzeld in Gaza sinds 2007 hè (in reactie op het ter sprake brengen van het nemen van gijzelaars door Hamas) (…) (in reactie op minister van Justitie en Veiligheid Dilan Yesilgöz die stelde dat vrede nog nooit zover weg is geweest:) Want de vrede ís nog nooit zover weggeweest – die was al nooit zover weg als vóór dat dit gebeurde, hè, laten we wel wezen (…) Hamas is aan de macht in Gaza, maar ze zijn eigenlijk, je kunt ze eigenlijk het beste zien als een soort cipiers in een gevangenis die wordt bewaakt aan de buitenranden door Israël en er is één grensovergang met Israël. (…) Een volk dat leeft onder een militaire bezetting heeft het recht, volgens internationaal recht om zich daartegen te verzetten (…)’ Kortom, volgens haar was al het geweld van Israël vooral gericht tegen burgers en Hamas kun je het beste zien als een soort cipiers in dienst van Israël. Dit soort onzin krijgt dus ruim het podium bij de publieke omroep, maar het andere geluid over de kwesties aan het eind van het artikel komen niet of nauwelijks aan bod.
3) Wikipedia (Westelijke Jordaanoever – Wikipedia): ‘Op 24 april 1950 annexeerde Transjordanië het veroverde gebied dat vervolgens ‘Westelijke Jordaanoever’ werd genoemd. Transjordanië veranderde hierna zijn naam in Jordanië. De Palestijnen die er woonden kregen automatisch het Jordaanse staatsburgerschap. Deze annexatie werd alleen erkend door Groot-Brittannië en Pakistan, beide landen waren bevriend met het bestuur van Jordanië. Het gebied met inbegrip van Oost-Jeruzalem werd verboden gebied voor Joden uit Israël en andere landen.’
4) Een kwalificatie waarin de ombudsman voor de publieke omroepen mevrouw Smit zich helemaal kon vinden: ‘Ook – maar niet alleen – daarom loont het de journalistiek om feitelijk te blijven, en dat is wat de correspondent deed.’
5) Over puin in Gaza gesproken: In EW valt deze week te lezen wat er gebeurde toen Israël zich in 2005 uit Gaza terugtrok. “‘Complete anarchie en totale chaos,’ zo omschreef de Palestijnse economisch adviseur Mohammed Samhouri wat hij op 12 september 2005 zag in het zuiden van Gaza. Tienduizenden Palestijnen trokken die ochtend de huizen binnen van Joden die de Gazastrook op last van de Israëlische regering hadden moeten verlaten. Hun dorpen en nederzettingen, boerderijen, kassen en openbare gebouwen werden door de euforische menigte geplunderd. ‘Van leidingen en deuren tot stukken beton,’ herinnerde Samhouri zich. ‘De Palestijnse politie keek toe en deed niets. Aan het einde van de dag was er vrijwel niets over van de Joodse nederzettingen, behalve puin.’” (Hoe Israël in 2005 Gaza opgaf – EW (ewmagazine.nl))
6) 99.540 (14% van 711.00) op precies te zijn (Palestijnse vluchtelingen – Wikipedia)
7) Zie vooral Hans Teeuwen hierover op YouTube: Hans Teeuwen over jodenhaat en context – YouTube