Sinds het Brundtland-rapport ‘Our common future’ uit 1987 is het begrip ‘duurzaamheid’ niet meer weg te denken uit het nieuws. Vooral progressieve partijen als GroenLinks-PvdA willen dat we duurzamer gaan leven, omdat we anders het milieu steeds verder vervuilen, grondstoffen uitputten, de biodiversiteit schaden en ons op de ‘highway to climate hell’ begeven (aldus de socialistische secretaris-generaal van de Verenigde Naties António Guterres). Nou is er zeker reden tot zorg, maar is er ook reden om daarom op de combi GroenLinks-PvdA te stemmen?
Laten we eens een paar feiten bij langslopen. Als het met het door de mens veroorzaakte versterkte broeikaseffect inderdaad vijf voor twaalf is (dat horen we overigens al jaren), dan is er voor onze energievoorziening helemaal geen keuze en moeten we ook volop inzetten op kernenergie. Kernenergie past veel beter bij onze technologisch hoogontwikkelde samenleving dan zonne- en windenergie, het scheelt enorm veel ruimte en het is veel beter voor de biodiversiteit (de windmolens maken alleen al in Nederland onder vogels, vleermuizen en insecten jaarlijks miljoenen slachtoffers). Laat GroenLinks-PvdA nu net grote moeite hebben met de keuze voor deze nagenoeg fossielvrije optie.
Waar ze wel voor warmlopen, zijn subsidies voor elektrische auto’s. Van alle vormen van mobiliteit is de auto wel zo ongeveer de minst duurzame, of het nu om een elektrische auto of om een auto met een verbrandingsmotor gaat. De elektriciteit voor elektrische auto’s komt weliswaar uit een stopcontact, maar is vaak opgewekt met fossiele brandstoffen. De winning van de grondstoffen voor elektrische auto’s gaat gepaard met grote schade aan de natuur en met schrijnende arbeidsomstandigheden. Als je vervoer wilt subsidiëren, geef het geld dan vooral aan voetgangers en fietsers, dat scheelt alweer heel wat (fauna) slachtoffers. Of steek nog wat meer geld in het openbaar vervoer. Nog beter: steek meer geld in het isoleren (verduurzamen!) van sociale huurwoningen dan Rutte II (2012-2017 met de PvdA erin) deed.
Wat een fundamenteler probleem met de combi GroenLinks-PvdA is, is hun gelijkheidsideaal, in letterlijke zin of in de vorm van gelijke kansen. Daar hebben ze zoveel succes mee gehad, dat bijna niemand hardop durft te zeggen wat toch eigenlijk voor iedereen evident zou moeten zijn: we verschillen (gelukkig maar!) allemaal van elkaar, zelfs eeneiige tweelingen. We hebben allemaal verschillende capaciteiten en ambities. Zolang iedereen gelijk is voor de wet en we dankzij onze uitstekende sociale voorzieningen ervoor kunnen zorgen dat iedereen op zijn minst een fatsoenlijke bijstandsuitkering kan krijgen, is daar niets mis mee. Het najagen van de fata morgana van gelijke kansen of erger nog van gelijke uitkomsten leidt op zijn best tot adviseurs die er goudgeld aan verdienen en op zijn slechtst tot het toeslagenschandaal. In de voormalige Sovjet-Unie ging het najagen van het communistische gelijkheidsideaal er wat heftiger aan toe. Het leidde tot miljoenen slachtoffers in de zogenaamde Goelag archipel. Daar had een van de voorgangers van GroenLinks-PvdA, de Communistische Partij Nederland, niet zoveel problemen mee. Blijf je geld en energie in dit zwarte gat van de gelijkheid stoppen, dan wordt het bereiken van een duurzamere wereld een illusie.
Een praktisch gevolg van het gelijkheidsideaal is ook de positieve grondhouding van GroenLinks-PvdA ten opzichte van asielmigratie. Zoals de voormalige fractievoorzitter in de Tweede Kamer van de PvdA Jacques Wallage het verwoordde in zijn tijd als burgemeester van Groningen: ‘Wie zijn wij om een eerstgeboorterecht uit te oefenen, hoezo is Nederland voor zijn inwoners? Iedereen heeft recht op dit stukje aarde, waarom zouden wij, toevallige inwoners, daar enig bijzonder recht op doen gelden?’ Het vervelende is dat Nederland met 18 miljoen inwoners al behoorlijk overbevolkt is en dat een groeiende bevolking het halen van allerlei reductiedoelstellingen (zoals van de uitstoot van CO2) navenant moeilijker maakt. Waarbij het ook nog eens zo is dat veel immigranten uit landen komen waar ze een bijzonder lage ecologische voetafdruk hadden die hier enkele malen over de kop gaat. Het feit dat ze veelal uit landen komen met een patriarchale cultuur die botst met de waarden van de vrije westerse samenleving verdient een aparte bespreking. Maar dat dit zeer veel geld en energie kost, met een dubieuze uitkomst, is zonneklaar. Om de wereld een beetje duurzamer te maken, te beginnen in Nederland, zul je toch echt aan beperking van de immigratie moeten werken.
Nog los van de vraag wat de standpunten van GroenLinks-PvdA betekenen voor de duurzaamheid van de overheidsfinanciën, de verzorgingsstaat en de sociale cohesie in Nederland, kun je met haast mathematische zekerheid stellen dat je er nooit een duurzame samenleving mee zult kunnen opbouwen, waar toekomstige generaties net zozeer van kunnen profiteren als wij dat doen. Dus als je je buik vol hebt van ‘duurzaamheid’, dan weet je wat je te doen staat bij de verkiezingen op 29 oktober.
Dit artikel is op 16 juli 2025 gepubliceerd op de website van NieuwRechts: Stem GroenLinks-PvdA als je een niet-duurzame samenleving wil – NieuwRechts.nl
Ronald Kaatee
voorzitter